O Xulgado do Social Nº1 de Lugo declarou o pasado 18 de marzo a firmeza da súa sentenza dictada en novembro do 2023 que declarou a nulidade do despedimento dunha traballadora da Fundación Hospital Asilo de Vilalba, que xestiona a residencia de maiores da capital da Terra Chá. Ademais de esixir a súa inmediata readmisión, a empresa está obrigada a pagarlle os salarios deixados de percibir desde a data do despedimento e a aportar á traballadora unha indemnización de 7501 euros «por danos morais».
Así, no seu auto o Xulgado do Social Nº1 afirma que a carta de despedimento limítase a afirmar que a traballadora amosou oposición ao sistema organizativo da empresa, do que deduce que o que a empresa estaba realmente a recriminar a esta xericultora eran as súas queixas “ante distintos organismos e sindicatos”.
A Xustiza dálle a razón aos servizos xurídicos de Comisións Obreiras (CCOO), Sindicato Labrego Galego-Cosmisións Labregas (SLG-CCLL), Feministas da Terra Chá e Asociación Feminista Vilalba e confirma como nulo o despedimento dunha traballadora da Fundación Hospital Asilo de Vilalba, que xestiona a residencia de maiores da capital da Terra Chá.
O Sindicato Labrego Galego vén denunciando dende o ano 2021 o manifesto incumprimento dos ratios de traballadoras nestas instalacións, así como as graves consecuencias que esta situación ten para as perosas usuarias. No ano 2023 a situación era xa totalmente insostíbel, chegando a haber só 7 traballadoras para coidar e atender a 157 persoas dependentes. Este escenario foi provocado polos recortes en persoal realizados pola Fundación, como así denunciou a vogal do SLG-CCLL no Consello Galego de Benestar Social, Margarida Prieto Ledo.
Logo de facerse eco desta situación os medios de comunicación, a dirección do Asilo en lugar de implementar medidas para mellorar as condicións de traballo, respostou despedindo a unha das traballadoras que promoveu as denuncias, vulnerando os dereitos básicos dos que nos temos dotado as persoas traballadoras e a cidadanía, como así ditaminou o Xulgado do Social Nº1 de Lugo en novembro do 2023 e vén de ratificar agora.
Agardamos que esta vitoria dea azos ás traballadoras de coidan das nosas persoas dependentes, tanto en institucións como o Asilo de Vilalba como no Servizo de Axuda no Fogar (SAF) e outros modelos de asistencia, para seguir loitando por unhas condicións de traballo dignas, verdadeiramente á altura da importantísima tarefa que desempeñan.
Tamén reiteramos a urxencia de establecer medidas que poñan fin á situación límite na que se atopan as persoas dependentes e as súas coidadoras na Galiza, o establecemento actuacións que permitan reconstruír os servizos de dependencia -especialmente no medio rural, onde están prácticamente desarticulados- así como a dotación de medios suficientes para dar cumprimento dos prazos estipulados por Lei en materia de dependencia, como así solicitou a Valedora do Pobo á Consellaría de Política Social o pasado mes de febreiro a instancias da nosa vogal no Consello Galego de Benestar Social.
“Dende o Sindicato Labrego Galego seguiremos á disposición da cidadanía que precise denunciar este tipo de abusos no ámbito laboral e social para garantir os dereitos das persoas traballadoras e das usuarias destes centros. Imos estar vixiantes para que se garanta a prestación duns servizos públicos de calidade”, sentencia Margarida Prieto Ledo.
Antecedentes:
No ano 2021 o Sindicato Labrego Galego (SLG-CCLL) denuncia diante do Consello Galego de Benestar Social as deficiencias na cobertura de persoal de enfermaría. A principios de 2023 faise o propio coa situación das auxiliares, comunicando a Politica Social o incumprimento por parte da Residencia Hospital Asilo de cuestións que poñen en perigo a saúde das traballadoras e e a calidade do servizo prestado ás persoas usuarias da residencia.
Son tamén as propias auxiliares quen denuncian publicamente e diante do concello de Vilalba o imcumprimento das ratios e a excesiva carga de traballo, referenciando exemplos como que “Na actualidade hai aproximadamente 157 residentes repartidos en 6 pavillóns. Hai pavillóns nos que hai 30 usuarios e só un traballador en quenda de mañá. Pola tarde estes 157 residentes están atendidos por 7 traballadoras (levantar da sesta, cambio de cueiros, merendas, visitas, atender o telefono, ceas e deitalos)”.
Pois ben, logo de facerse eco da situación os medios, a dirección do Asilo en lugar de implementar medidas para corrixir a situación e mellorar as condicións de traballo, toma como única medida despedir a unha das traballadoras que promoveu a denuncia, vulnerando os dereitos básicos dos que nos temos dotado as persoas traballadoras e a cidadanía. No mes de agosto, logo de terse producido o despido, os sindicatos e colectivos feministas denunciaron publicamente o que consideraban un despido por represalias e que atentaba contra dereitos fundamentais, dado que os motivos alegados para o despido eran inexistentes e a comunicación de cese non deixaba lugar a dúbidas. A traballadora era despedida polo feito de liderar as reivindicacións de dereitos laborais das traballadoras da FHAV en materia de prevención de riscos laborais, de ratios de persoal, de medios materiais, etc. E así queda patente na propia carta de despedimento, xa que o feito que se lle imputa literalmente é o seguinte: “Durante los últimos tempos se ha venido comprobando por la dirección de la empresa, una oposición permanente al sistema organizativo del trabajo, generando una falta de confianza en las funciones para las que Ud. ha sido contratada”
Os feitos poñen de manifesto que a traballadora foi despedida como represalia pola súa actividade reivindicativa e coa finalidade de amedrentar ao resto do colectivo e que así as traballadoras desistan das súas reivindicacións ante os incumprimentos empresariais.
No sector da DEPENDENCIA e das RESIDENCIAS PRIVADAS é constante o desleixo e abandono tanto por parte da Xunta de Galicia como das administracións locais, que dotan con cartos públicos a este tipo de institucións sen sometelas a ningún control e comprobación de como prestan os coidados aos nosos maiores.
Consideramos que, como sociedade, non podemos consentir que non se garantan uns servizos sociais de calidade, nin uns coidados axeitados para as nosas persoas maiores.
O traballo dos coidados ten que ser un traballo valorado e considerado dos máis importantes para a sociedade. A ideoloxía patriarcal, pola contra, é a colaboración que necesitan as empresas privadas para a explotación das mulleres, que se traduce nun abuso de poder, no caso da FHAV, do seu Patronato e da súa dirección.
Desde os sindicatos e colectivos feministas que levamos adiante esta denuncia congratulámonos por esta sentenza, pois en todo momento defendimos que o despedimento da traballadora era unha represalia pola súa actitude combativa á hora de denunciar as condicións de traballo na residencia.
Se na carta de despedimento unicamente se aludía a unha suposta «perda de confianza» pola «oposición permanente» da traballadora ao «sistema organizativo» da residencia”, a sentenza afirma que a «lacónica» descrición dos motivos para a rescisión do contrato «equivale, en todo caso, a non dicir nada sobre as causas concretas do despedimento», e “deixa a traballadora en absoluta indefensión”.
A propia sentenza coida acreditada esa actitude reivindicativa da traballadora despedida, corroborada tanto polas compañeiras que actuaron de testemuñas no xuízo, como polo relato e documentación dos feitos probados, entre eles distintas denuncias presentadas no Concello de Vilalba, na Consellaría de Política Social ou na Inspección de Traballo meses antes do seu despedimento.
«Por todo o exposto, enténdese que a demandante acreditou indicios suficientes que avalan que a decisión empresarial […] trátase, en realidade, dunha represalia fronte a ela polas queixas formuladas», subliña a sentenza.
Este despedimento é aínda máis grave ao darse por parte dunha institución que presume de non ter “ánimo de lucro” e que, polo tanto, debería garantir o benestar das traballadoras e dos usuarios.
Felicitamos a Olga e as súas compañeiras por esta segunda vitoria, pola súa valentía. Sabemos que moitas mulleres non poden, porque non contan coa rede de apoio para poder enfrontar unha loita coma esta.
Agardamos que a ratificación desta sentenza sirva para que, como sociedade, sexamos capaces de responder antes estes abusos e non miremos para outro lado. A maioríaa das persoas nun momento ou noutro da nosa vida somos temporalmente ou permanentemente dependentes, e podemos precisar persoas coma Olga, que, co seu traballo de coidados nos apoien. Das súas condicións de traballo depende a nosa calidade de vida.
E tamén agardamos que o Hospital Asilo, o seu patronato e dirección e os seus socios recapaciten diante desta senteza.
A vitoria de Olga é a vitoria de todas.
Seguiremos ao lado de Olga e de todas as traballadoras, reivindicando unhas condicións de traballo dignas e na defensa duns servizos de coidados públicos de calidade.
17 Xuñ 2025
13 Xuñ 2025
30 Mai 2025
28 Mai 2025
27 Mai 2025
23 Mai 2025